Bazofil aktivasyon testi kandan yapılan ve bazofillerin alerjenle aktivasyonu gösteren testlerdir. Bazofillerin aktivasyonunu göstermek için aktivasyonun göstergesi olan mediatör salınımı değerlendirilir. Mediatör salınımı göstermek için de ya salınan mediatörlerin miktarı ölçülerek artışı saptanır veya mediatör salınımı ile bazofil yüzeyindeki markırların artışı saptanır. Bu test diğer alerji testleriyle saptanamayan alerjenleri tespit etmeyi sağlamanın yanında, teşhis ve tedavide daha detaylı bilgi sağlayan bir alerji testi yöntemidir.
Nasıl Yapılır?
Bazofiller yüksek afiniteli IgE reseptörünü (FcyRI) eksprese ederler ve böylece yüzeylerinde spesifik IgE (sIgE) antikorları taşırlar ve alerjen bu sIgE / FcεRI komplekslerini çapraz bağladığında degranüle olurlar. Ayrıca IgE’den bağımsız da bazofillerin aktivasyonu olabilir.
Bazofillerin aktivasyonunu değerlendirmek 2 yolla olmaktadır.
1. Bazofillerden salınan medatörlerin miktarı ölçülerek artışı saptanabilir
2. Bazofillerin salınımı ile bazofillerin yüzeyindeki medatörlerin artışı saptanabilir.
Bazofillerden Salınan Mediatörlerin Ölçümü Nasıl Yapılır?
Bazofillerden Salınan Medatörlerin Miktarını Ölçen Yöntemler
-Histamin Salınım Testleri
-Sistenil Lökotrien (sLT) Salınım Testi
-IL-4
-Triptaz Salınım, Hidroksiyeikosatetraenoik salınımı gibi sitokinler
Bazofillerden Salınan Medatörlerin Salınımının Göstergesi Markırlarının Ölçülmesi
Bı yöntemde bazofillerin alerjenle teması sonrası aktivasyonunu akım sitometrisi cihazı ile değerlendirilebilmektedir. Bu yöntemde alerjenle temas eden alerjenin mediatör salınımı sırasında mediaörün hücre zarı bazofilin hücre zarı ile temasıyla CD63 miktarı artışı olur. Bazofil yüzeyindeki CD63 miktarının artışı saptanarak aktivasyon değerlendirlir. Diğer bir markır da bazofil yüzeyinde az miktarda bulunan CD203 markırının, alerjenle aktivasyon sonrası artışının değerlendirilmesiyle test edilir. Bu iki markırın miktarları akım sitometrisi kullanılarak ölçülür ve bazofil aktivasyonıu değerlendirilir.
Ne Zaman Yapılır?
Bazofil aktivasyon testi en iyi, klinik reaksiyondan en geç 6-12 ay sonra yapılır. Bununla birlikte, bazofil aktivasyon testi ilaçlar için bile yıllar boyunca pozitif kalabilir.
Testi Etkileyen İlaçlar Var mı?
Antihistaminiklerin ve kısa süreli kortizon kullanımı bazofil aktivasyon testi sonucunu ETKİLEMEDİĞİ gösterilmiştir. Bu nedenle, cilt ve provokasyon testlerinden farklı olarak, bu ilaçların kesilmesine gerek yoktur.
Kimlere Yapılır?
-Besin alerjisi teşhisinde şüpheli gıda ile alerjik belirtilerin saptanım kan veya cilt testinde spesifik IgE değerlerinin düşük olduğu durumlarında yapılabilir. Hafifi besin alerjilerinin ciddi besin alerjisi yapıp yapmayacağı konusunda bize bilgi sağlar
-Arı zehiri alerjilerinde bal arısı ve yaban arısı ayırımını yapmaya ve ciddi alerjik reaksiyon potansiyeli hakkında bilgi sağlar ve arı zehrine karşı alerji aşı seçimine karar vermede yardımcı olur
-Kornik ürtikerde otoimmün mekanizmanın ortaya çıkarılmasında otolog serum testi yerine kullanılabilir
-İlaç alerjisi teşhisinde provokasyon gerekliliğini ortadan kaldırdığı için ilaç alerjisi teşhisinde seçilebilir
-Astım ve alerjik nezle belirtileri olan ve nedenin saptanamadığı ancak şüpheli alerjenin olduğu durumlarda şüpheli alerjenle bazofil aktivasyon testi yapılabilir
-Çocukluk çağı yan etkilerinin alerjiye bağlı olup olmadığının tespit edilmesinde kullanılabilir
-Katkı maddeleri veya bazofilleri doğrudan uyararak alerji yapan durumlarda kullanılabilir
Sonuç Olarak
-Bazofil aktivasyon testi alerjik hastalıklarda alerjenin nedenini bulmada önemli bir testtir.
-Standart yöntemlerle alerjinin nedeni bulunamayan alerjik hastalıklarda kullanılabilir.
-Test öncesi antihistaminikleri kesmeye gerek yoktur.
-Özellikle ilaç alerjisi, arı zehri alerjisi, nedeni bulunamayan astım ve alerjik nezle, otoimmün kronik ürtiker, besin alerjisi ve aşılara bağlı yan etki gelişenlerde faydalı bilgiler sağlamaktadır.