Alerjik hastalıkların teşhisinde bazofil aktivasyon testi zaman zaman kullanılabilmektedir. Bu test, IgE ‘ye bağlı ve IgE’ye bağlı olmayan alerjik hastalıklarda, bazofillerin aktivasyonunu gösteren belirtejleri ölçmektedir. Bu makaleyi bazofil aktivasyon testi nedir sorusuna cevap verebilmek için yazdık.
Bazofil Aktivasyon Testi Nedir?
Bazofil kan hücrelerinin %1 kadarını oluşturmaktadır. Bazofiller mast hücrelerinin kandaki temsilcisidir. Mast hücreleri de alerjik hastalıklarda hastlık belirtilerinin ortaya çıkmasına neden olan ana hücredir. Mast hücrelerinden salınan mediatörler alerjik hastalıkların belirtilerini oluşturur.
Alerjik hastalıklarda kanda alerjenlere özgü IgE dediğimiz antikorlar bazofillerin yüzeyinde yapışmış olarak bulunurlar. Dokularda da mast hücreleri yüzeyinde bulunurlar. Alerjik hastalıklarda alerjenlerin vücuda girmesiyle burunda burundaki, akciğerde akkciğerdeki, deride derideki mast hücrelerine ulaşmasıyla mast hücrelerinin yüzeyinde yapışmış IgElere bağlanarak mast hücrelerin içindeki mediatör denilen maddeleri salarak alerjik hastalıkların ortaya çıkmasına neden olur.
Bazofillerin yüzeyinde IgE varsa veya alerjenlerle doğrudan bazofillerin uyarılabildiği bir alerjik hastalık varsa kanda bazofil aktivasyon testi yapılmaktadır. Bazofil aktivasyon testi bazofillerin aktivasyonunu ölçen testtir.
Bazofillerin aktivasyonunu değerlendirmek 2 yolla olmaktadır.
1. Bazofillerden salınan medatörlerin miktarı ölçülerek artışı saptanabilir
2. Bazofillerin salınımı ile bazofillerin yüzeyindeki medatörlerin artışı saptanabilir.
AZOFİLLERDEN SALINAN MEDİATÖRLERİN ÖLÇÜMÜ NASIL YAPILIR?
Bazofillerden Salınan Medatörlerin Miktarını Ölçen Yöntemler
-Histamin Salınım Testleri
-Sistenil Lökotrien (sLT) Salınım Testi
-IL-4
-Triptaz Salınım, Hidroksiyeikosatetraenoik salınımı gibi sitokinler
Bazofillerden Salınan Medatörlerin Salınımının Göstergesi Markırlarının Ölçülmesi
Bı yöntemde bazofillerin alerjenle teması sonrası aktivasyonunu akım sitometrisi cihazı ile değerlendirilebilmektedir. Bu yöntemde alerjenle temas eden alerjenin mediatör salınımı sırasında mediaörün hücre zarı bazofilin hücre zarı ile temasıyla CD63 miktarı artışı olur. Bazofil yüzeyindeki CD63 miktarının artışı saptanarak aktivasyon değerlendirlir. Diğer bir markır da bazofil yüzeyinde az miktarda bulunan CD203 markırının, alerjenle aktivasyon sonrası artışının değerlendirilmesiyle test edilir. Bu iki markırın miktarları akım sitometrisi kullanılarak ölçülür ve bazofil aktivasyonıu değerlendirilir.
Nasıl Yapılır?
Tam kan bu test için ideal olarak bazofillerin canlılığını ve işlevselliğini en üst düzeye çıkarmak için kan alımından sonraki 4 saat içinde yapılmalıdır, çünkü bazofil reaktivitesi zaman içinde önemli ölçüde azalır. Kan toplama ve testin yapılması arasında daha uzun bir süre gerekiyorsa (örn. Çok merkezli çalışmalar veya referans laboratuvardan uzak bulunan klinik merkezler), kan 24 saat içinde işlenebilir.
Bir çalışmada, heparin içinde saklanan kan üzerinde 4 ° C’de 4 saatte ve kan alımını takip eden 24 saatte yapılan kan üzerinde yapılan bazofil aktivasyonun önemli farklılıklar göstermediğini ve bu süre zarfında taşınmanın sonuçları önemli ölçüde etkilemediğini göstermiştir.
Bu test için tam kan toplanması genellikle heparinde yapılır. Etilendiamintetra-asetik asit (EDTA) veya asit sitrat dekstroz (ACD) gibi diğer antikoagülanlar bazofil degranülasyonunu önleyebilir. Ancak, orijinal kan örneğindeki fizyolojik konsantrasyondan muhtemelen farklı konsantrasyonlardadır. Örneğin EDTA, daha sonraki inkübasyon aşamalarında hücre dışı kalsiyum ilave edilerek tersine çevrilebilen kalsiyum şelat yapabilir.
Test İçin Kullanılan Alerjenler
İlaç alerjisini test etmek için parenteral uygulama için kullanılan saf ilaç preparasyonu tercih edilir ve seyreltiler Bazofil aktivasyon testi gerçekleştirilmeden kısa bir süre önce hazırlanmalıdır.
En az beş farklı alerjen konsantrasyonundan oluşan bir doz cevabının, örneğin 10 kat artışlarla test edilmesi, bireyler arasındaki bazofil tepkilerinin değişkenliği göz önüne alındığında, tek bir alerjen konsantrasyonunun aksine tavsiye edilir. Bu değişkenlik kısmen antijenlerin karmaşıklığından, IgE’nin alerjen epitoplar için değişen afinitesinden ve intrinsik bazofil duyarlılığından kaynaklanmaktadır. Sonuç olarak, doz-yanıt profili, tipik bir çan-şekilli doz-yanıt eğrisinden belirgin şekilde değişebilir. Bir doz-cevap eğrisinden BAT sonuçları bazofil reaktivitesi, bazofil duyarlılığı veya her ikisi olarak ifade edilebilir.
Doz-cevap eğrisinin altındaki alan, yakın zamanda bazofil reaktivitesini ve duyarlılığını aynı anda değerlendirmek için kullanılmıştır. Bireylerin yaklaşık% 5-10’unda yanıt vermeyen bazofiller bulunur. Burada IgE aracılı alerjen stimülasyonuna yanıt olarak CD203c veya CD63’ün herhangi bir yukarı regülasyonu gerçekleşmez. Sadece IgE aracılı olmayan uyarıcılara gerçekleşir.
Test Standartları
Biyoinformatik araçları ve ham veriler de dahil olmak üzere kaynaklar giderek artan bir şekilde halka açık hale gelmektedir ve bu da metodolojinin standartlaştırılmasını ve paylaşılmasını daha da kolaylaştırabilir.
Şu anda, EAACI’nin uluslararası bir görev gücü, bazofil aktivasyon testinin kalite güvencesini ele almaya başlamak için testin klinik uygulamasında geniş deneyime sahip uzmanları bir araya getirmiştir. Maliyet etkinliği ve klinik karar verme üzerindeki etkinin değerlendirilmesi, bazofil aktivasyon testinin klinik kullanım için düzenleyici onayında merkezi bir öneme sahiptir. Daha fazla araştırmayı hak etmektedir.
Sonuç Olarak
-Bu test alerjik hastalıkların tanısında kullanılabilen bazofillerin aktivasyonunu değerlendiren fonksiyonel bir testtir.